Ciąża u ludzi rozpatrywana jako stan fizjologiczny jest okresem rozpoczynającym się zapłodnieniem, a kończącym się porodem. Do najważniejszych jej etapów należą implantacja rozwijającej się blastocysty do błony macicy, inwazja trofoblastów w głąb tkanek macicy (doczesnej i mięśniówki macicy) i rozwój łożyska, struktury umożliwiającej odżywianie płodu [2, 3].
Rozwój łożyska
Po zapłodnieniu błona śluzowa macicy - endometrium, pod wpływem progesteronu przekształca się w doczesną. W błonie tej zagnieżdża się rozwijający się zarodek. Podczas tej implantacji, pojedyncza warstwa komórek otaczających blastocystę dzieli się intensywnie tworząc cytotrofoblast. Powierzchnia powstającej tkanki pokrywa się kosmkami kontaktującymi się z krwią matki (Rys. poniżej) [2, 3].
Implantacja i inwazja trofoblastu do doczesnej [1].
Kosmki kosmówki mogą swobodnie pływać zanurzone w komorach międzykosmkowych lub zakotwiczyć się w ścianie macicy. W dalszym etapie, przy zachowanych granicach komórkowych cytotrofoblastu od strony jamy blastocysty, komórki wolnych kosmków - cytotrofoblast kosmkowy - zlewają się od strony macicy w wielojądrzasty syncytiotrofoblast. Spełnia on funkcje endokrynne oraz śródbłonka umożliwiającego wymianę substancji między matką a płodem.
Kosmki kotwiczące w błonie rozrastają się i rozgałęziają różnicując się do trofoblastu pozakosmkowego. Doczesna ulega inwazji przez te kosmki, łączące się później z naciekającymi arteriami spiralnymi, istotnymi dla rozwijającej się sieci naczyń maciczno-łożyskowych. W czasie wrastania trofoblastu w naczynia macicy zastępuje on lokalny śródbłonek naczyń. Część komórek cytotrofoblastu pozakosmkowego różnicuje się do komórek olbrzymich, gnieżdżących się w doczesnej (Rys. poniżej) [2, 3].
Kierunki różnicowania się cytotrofoblastu [2, 3, z własnymi modyfikacjami].
Środowisko immunologiczne na styku tkanek matki i płodu oraz porównanie rozwoju łożyska w normalnych warunkach i warunkach patologicznych.
A) Normalna ciąża. Prawidłowo wykształcone spiralne arterie dzięki migracji komórek trofoblastu pozakosmkowego.
Komórki układu odpornościowego obecne na styku tkanek matki i płodu.
B) Stan patologiczny. Niewystarczająca inwazja trofoblastu skutkująca
słabym wykształceniem arterii spiralnych oraz rozgałęzień kosmków kosmówki.
[5, 7, z własnymi modyfikacjami].
Spontaniczne poronienia sporadyczne i nawracające
Zapraszam do zapoznania się z pozostałymi artykułami dotyczącymi poronień sporadycznych i nawracających:
- Ciąża człowieka – komórki układu odpornościowego w rozwoju łożyska
- Rola czynników immunologicznych w obronie płodu – komórki układu odpornościowego i cytokiny
- Rola czynników immunologicznych w obronie płodu – progesteron oraz antygeny HLA
- Poronienie, utrata małego człowieka
- Przyczyny poronień
Literatura
[1] http://www.sgul.ac.uk/depts/immunology/%7Edash/troph/troph.htm
[2] Heimrath J, Czekański A, Krawczenko A, Duś D. Rola śródbłonków w patogenezie nadciśnienia indukowanego ciążą. Postepy Hig Med Dosw. (online), 2007; 61: 48-57.
[3] Tarrade A, Lai Kuen R, André Malassiné A, Tricottet V, Blain P Vidaud M, Evain-Brion D. Characterization of Human Villous and Extravillous Trophoblasts Isolated from First Trimester Placenta. Lab Invest 2001, 81:1199–1211.
[5] Huddleston H, Schust DJ. Immune interactions at the maternal–fetal interface: a focus on antigen presentation. Am J Reprod Immunol. 2004; 51:283–289.
[7] Moffett A, Loke Ch. Immunology of placentation in eutherian mammals. Nat Rev Immunol. 2006 Aug;6(8):584-94.
Tagi: ciąża, kosmówka, trofoblast