Przetargi są dość często spotykaną formą wybierania wykonawcy usługi bądź dostawcy przez różnego rodzaju komercyjne firmy oraz instytucje i urzędy publiczne. Motywacją do tak częstego ich wykorzystywania jest wysoka przejrzystość tak samej procedury wyboru drugiej strony umowy, jak i późniejszego wykonania powierzonego zadania. Z powyższych powodów wiele instytucji decyduje się na wprowadzenie regulaminu, który dość dokładnie opisuje zasady obowiązujące podczas procedur przetargowych, w których zleceniodawcą jest dana instytucja bądź firma.
Najczęściej wykorzystywaną formą składania zamówień poprzez rozpisanie przetargu są przetargi nieograniczone. Ich popularność wynika z możliwości składania ofert przez wszystkich zainteresowanych wykonaniem zlecenia, tak osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa i instytucje. Nieco mniejszą popularnością cieszą się przetargi ograniczone, do uczestnictwa w których zainteresowany oferent musi wcześniej uzyskać zgodę zleceniodawcy.
Ogłoszenia przetargów
Poza regulaminem, już sama istota przetargów wymusza na zleceniodawcy wywieszenia we własnej siedzibie ogłoszenia o rozpisanym przetargu, które powinno zawierać szereg informacji. Wymienić tu można między innymi przedmiot zlecenia, dane zleceniodawcy, orientacyjny termin wykonania zlecenia oraz harmonogram robót, ślepy kosztorys, oraz zasady wyboru oferenta, miejsce i termin składania ofert oraz termin ich komisyjnego otwarcia. Tak na prawdę ogłoszenie może zawierać również inne wytyczne, tj. wadium, czyli wpłacana przez wszystkich oferentów na konto konkretnego zlecenia kwota, która ma za zadanie uwiarygodnić możliwości oferenta i jest zwracana oferentom pomiętym przez zleceniodawcę podczas wyboru wykonawcy. Wybrany wykonawca otrzymuje zwrot wadium w czasie prowadzonych prac lub już po ich zatwierdzeniu przez zleceniodawcę. Ogłoszenie może uwzględniać również konieczność przedstawienia dokumentacji projektowej lub choćby wybranych technologii, które mają zostać wykorzystane przy wykonywaniu zlecenia, oraz dokumentów poświadczających wiarygodność finansową.
Poza siedzibą firmy, która nie musi należeć do często odwiedzanych miejsc, ogłoszenie publikuje się również na domowej stronie internetowej firmy. Jeśli zleceniodawcy w znacznym stopniu zależy na szerokim dostępie do informacji dla ewentualnych wykonawców, ogłoszenie przetargowe może zostać również zamieszczone w wielu kolejnych lokalizacjach, choćby portalach skupiających tego typu ogłoszenia przetargów.
Dodatkowa regulacja obejmuje zamówienia publiczne, które wymagają dodatkowego ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych, jeśli nie przekraczają one wartości 30 tys. euro, oraz Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jeśli kwota na jaką opiewa zamówienie jest wyższa.
Kryteria wyboru oferenta
Podstawowym kryterium wykorzystywanym przy wyborze oferenta jest oczywiście cena wykonania zlecenia. To ona najczęściej decyduje, która oferta zwycięży w wyścigu. Jednak jeśli w ogłoszeniu przetargowym podane zostaną inne czynniki wpływające na ogólną ocenę oferty, stają się one równie istotne jak kryterium cenowe. Wśród tych dodatkowych czynników można wymienić kryteria jakościowe, termin wykonania zlecenia, serwis techniczny, a nawet estetykę wykonania zlecenia. W takim przypadku oferent zazwyczaj ma możliwość przedstawienia w swojej ofercie kilku wariantów cenowych, różniących się pod względem dodatkowych czynników.
Pod względem możliwości oceny oferenta z pominięciem samej oferty, na lepszej pozycji znajdują się przetargi komercyjne niż przetargi publiczne. Zleceniodawca ma tu nieco większe prawo kierowania się subiektywną oceną możliwości firmy, która zgłasza się do wykonania zlecenia. W przypadku zamówień publicznych opinia na temat oferenta nie może stanowić elementu wykorzystywanego do oceny jego oferty, choćby wcześniejsze realizacje tej firmy miały sobie wiele do zarzucenia. Zasady zamówień publicznych jasno określają, iż jedynie znacznie zaniżone propozycje wykonania zlecenia mogą stać się wystarczającym powodem do odrzucenia oferty, i tylko jeśli oferent nie przedstawi zadowalającego wyjaśnienia tak niskiej oferty.
Rozpatrzenie ofert przetargowych
Napływające kolejno oferty poszczególnych wykonawców pozostają zamknięte do momentu ich komisyjnego otwarcia. Poszczególne regulaminy mogą się nieco różnić pod względem możliwości wycofania się ze swojej oferty. Najczęściej możliwość ta istnieje do 24 godzin przed wyznaczonym terminem zebrania komisji, natomiast później jest już niemożliwe i może wiązać się z utratą wadium, jeśli dany wykonawca zostanie wybrany do wykonania zlecenia, a nie będzie mógł z różnych przyczyn się go podjąć.
Komisyjne otwieranie ofert wykonawców odbywa się na spotkaniu jawnym, w którym zainteresowane strony mogą zapoznać się ze swoimi szansami na wygranie przetargu. Jednak analiza poszczególnych ofert wykonywana jest już w sposób niejawny, przez co zapoznanie się z końcową oceną wymaga od oferentów cierpliwości. Wyniki przetargów należą do wyników jawnych. Wymagają one od zleceniodawcy zawiadomienia wszystkich oferentów składających swoje propozycje, oraz ogłoszenia w tych samych miejscach, w których wcześniej zostało opublikowane ogłoszenie przetargowe.
Tagi: ogłoszenia przetargów, ogłoszenie przetargowe, przetargi, przetargi komercyjne, przetargi nieograniczone, przetargi ograniczone, przetargi publiczne, wyniki przetargów, zamówienia publiczne