Progesteron
Progesteron należy do najważniejszych czynników immunoregulacyjnych. Hamuje on odpowiedź proliferacyjną limfocytów i aktywność cytotoksyczną limfocytów T, wspomaga natomiast rozwój limfocytów TH2. Jego działanie może być przekazywane poprzez bezpośrednie blokowanie proliferacji lub poprzez receptory progesteronowe. Ekspresja tych receptorów jest indukowana u części limfocytów T CD8+ w wyniku stymulacji aloantygenowej antygenami płodu. W wyniku stymulacji progesteronem limfocyty T produkują czynnik blokujący indukowany przez progesteron (PIBF). Jego produkcja następuje głównie na styku tkanek matki i płodu. Najważniejszą rolą tego immunomodulacyjnego białka jest regulacja poziomu cytokin. W odpowiedzi na jego obecność zwiększa się poziom cytokin typu TH2, a maleje poziom IL-12, aktywującej komórki NK. Następuje również indukcja powstawania limfocytów supresorowych. Rezultaty otrzymywane w wyniku obecności PIBF mogą również być uzyskane dzięki bezpośredniemu działaniu progesteronu [8].
Ludzkie antygeny HLA i ich udział w przebiegu ciąży
Na styku tkanek matki i jedności płodowo-łożyskowej trofoblast nie wykazuje ekspresji większości klasycznych ludzkich antygenów MHC, zarówno klasy I jak i klasy II. Wyjątek stanowi tu klasyczny antygen klasy I - HLA-C. Oprócz tejże cząsteczki ludzki trofoblast prezentuje również nieklasyczne antygeny klasy I - HLA-E oraz HLA-G. Ograniczenie to dotyczy powierzchni komórek zarodka oraz, po implantacji, komórek cytotrofoblastu i syncytiotrofoblastu kosmków, cytotrofoblastu śródnaczyniowego i syncytiotrofoblastu inwazyjnego. Komórki jedności płodowo-łożyskowej nie kontaktujące się bezpośrednio z tkankami matki nie wykazują takich ograniczeń i na ich powierzchni można znaleźć klasyczne ludzkie antygeny MHC [4, 8].
Zastąpienie klasycznych antygenów HLA nieklasycznymi jest motywowane właściwościami przeważających w miejscu kontaktu komórek układu odpornościowego. Rozpoznawanie obcych antygenów MHC klasy I, jak i ich braku, przez uNK inicjuje reakcję cytotoksyczną wobec komórek docelowych, natomiast obecność cząsteczek HLA-C, HLA-E i HLA-G chroni kontaktujący się z tkankami matki cytotrofoblast pozakosmkowy przed atakiem [5].
W przypadku nieprawidłowej ekspresji antygenów HLA i obecności klasycznych ich form na komórkach trofoblastu może dojść do wzbudzenia odpowiedzi immunologicznej skierowanej przeciw jedności płodowo-łożyskowej.
Spontaniczne poronienia sporadyczne i nawracające
Zapraszam do zapoznania się z pozostałymi artykułami dotyczącymi poronień sporadycznych i nawracających:
- Ciąża człowieka – komórki układu odpornościowego w rozwoju łożyska
- Rola czynników immunologicznych w obronie płodu – komórki układu odpornościowego i cytokiny
- Rola czynników immunologicznych w obronie płodu – progesteron oraz antygeny HLA
- Poronienie, utrata małego człowieka
- Przyczyny poronień
Literatura
[4] Trowsdale J, Betz AG. Mother's little helpers: mechanisms of maternal-fetal tolerance. Nat Immunol. 2006; 7: 241-246.
[5] Huddleston H, Schust DJ. Immune interactions at the maternal–fetal interface: a focus on antigen presentation. Am J Reprod Immunol. 2004; 51:283–289.
[8] Malinowski A, Wilczyński JR. Immunologiczne mechanizmy utrzymania ciąży. Gin Prakt. 2003; 11, 4, 47-56.
Tagi: antygeny HLA, ciąża, obrona płodu, progesteron