Popularne jest przeświadczenie, że inwestowanie w obligacje jest jedną z najbezpieczniejszych form inwestowania. Nie ma w tym przekonaniu nic błędnego, choć także inwestycje w obligacje wiążą się z podejmowaniem ryzyka finansowego, z którego należy sobie zdawać sprawę.
Największym stopniem bezpieczeństwa mogą pochwalić się obligacje Skarbu Państwa, ponieważ należą one do najlepiej zabezpieczonych, a w chwili obecnej nie ma bezpośredniego niebezpieczeństwa niewypłacalności naszego państwa. Jednak obligacje emitowane przez innych emitentów mogą być obciążone nawet znacznym ryzykiem finansowym.
Niewypłacalność emitenta – bezwartościowe obligacje
Jednym z najważniejszych pytań, jakie powinien zadać sobie inwestor przed zakupem wybranych obligacji, jest pytanie o finanse emitenta. Na uwagę zasługują przede wszystkim obligacje skarbowe, czy też obligacje korporacyjne, co do których nie ma większych wątpliwości dotyczących przyszłego terminu wykupu obligacji.
W przypadku obligacji emitowanych przez poszczególne państwa ważne jest, aby emitent posiadał stabilną gospodarkę oraz chęć do spełnienia świadczenia w określonym terminie. Niestety nie każde państwo może pozwolić sobie na wykupienie własnych papierów wartościowych, a dewaluacja waluty w niektórych państwach powoduje, że wykup następuje po znacznie zaniżonych cenach. Choć różnorodność obligacji w portfelu inwestycyjnym jest jak najbardziej wskazana, warto unikać dobrze oprocentowanych, aczkolwiek niepewnych inwestycji zagranicznych, skupiając się na wartościowych i stabilnych ofertach.
Problem niewypłacalności nawet z większym nasileniem występuje w przypadku obligacji emitowanych przez przedsiębiorstwa. Niejednokrotnie obligacje służyły przedsiębiorstwom z różnych branż jako sposób na ratowanie nadszarpniętych finansów firmowych. Nie każda firma radzi sobie jednak z przejściowymi kłopotami, co prowadzi czasem do jej upadku. W takiej sytuacji, jeśli inwestycja nie była odpowiednio zabezpieczona, odzyskanie powierzonego kapitału okazuje się niemożliwe, a inwestor musi pogodzić się ze znaczną stratą.
Obligacje na określony cel
Pewien rodzaj obligacji korporacyjnych wiąże wypłatę świadczenia w stosunku do obligatariusza z sukcesem konkretnej inwestycji podjętej przez przedsiębiorstwo. Ryzykiem okazuje się zatem sama inwestycja. Konieczność prawidłowej jej oceny, szczególnie jeśli dotyczy ona całkowicie nieznanej branży, może nastręczać znacznych trudności, nie tylko przygodnym inwestorom, ale także znawcom tematu.
Oprocentowanie obligacji
W przypadku obligacji występuje pewna prawidłowość. Im wyższe oferowane oprocentowanie obligacji, tym wyższe jest ponoszone ryzyko finansowe. Jednak poza samą wartością oprocentowania, ważne są również zmiany stóp procentowych w okresie zapadalności inwestycji. Znaczenie tych zmian jest różne dla różnego typu inwestycji finansowych. W przypadku, gdy osoba zainteresowana obligacjami planuje je zatrzymać do końca okresu zapadalności inwestycji, zmiany oprocentowania rynkowego niewiele wnoszą. Można je jednak przypisać utraconym możliwościom, np. jeśli inwestor decyduje się na obligacje o stałym oprocentowaniu, po czym sytuacja rynkowa wywołuje wzrost stawek stóp procentowych, przez co kolejne emisje opisane są wyższym oprocentowaniem, inwestor traci względem osób zakupujących bardziej wartościowe obligacje.
Przeciwna sytuacja jest szeroko wykorzystywana przez fundusze inwestycyjne. Zasadniczo, obligacje zakupywane przez fundusze są przez nie wystawiane na wolnym rynku. Dzięki kupnie obligacji o wysokich stawkach oprocentowania, często po promocyjnych cenach, wraz ze spadkiem wartości inflacji i centralnych stóp procentowych, sprzedaż tych obligacji przynosi spore zyski.
Ryzyko dotyczy tu zatem umiejętności określenia w jakim punkcie znajduje się w określonym czasie gospodarka państwa.
Zarządzanie ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem ponoszonym przez inwestora jest koniecznym elementem procesu inwestowania. Zgrupowanie w portfelu inwestycyjnym jedynie obligacji obarczonych znacznym poziomem ryzyka może przynieść oczekiwane fantastyczne wyniki finansowe, lecz z drugiej strony może spowodować utratę całego zainwestowanego kapitału.
Zmniejszenie ryzyka finansowego można uzyskać przez zakup obligacji o mniejszym ryzyku, choćby obligacji skarbowych. Im większy ich udział w portfelu inwestycyjnym, tym bezpieczniejszy okazuje się kapitał inwestora.
Wśród obligacji o większym poziomie ryzyka warto dobierać te, które są należycie zabezpieczone. Najbardziej cenione są tu obligacje zabezpieczone całkowicie na majątku firmy, przede wszystkim w postaci hipoteki.
Tagi: finanse, inwestor, inwestycje, obligacje korporacyjne, obligacje skarbowe, zarządzanie ryzykiem