Stwardnienie rozsiane (SM) jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN), w trakcie której dochodzi do nieprawidłowej aktywacji układu odpornościowego degradującego istotę białą OUN. Głównym celem ataku jest mielina osłaniająca włókna nerwowe. W wyniku tego ataku powstają rozsiane ogniska demielinizacyjne, tzw. plaki. Niszczone są również aksony mieszczące się poza plakami. Plaki powstają głównie w pobliżu drobnych naczyń krwionośnych, gdzie uszkodzeniu uległa bariera krew-mózg.
Etiologia choroby nie jest znana a opinie naukowców są podzielone: większość uważa stwardnienie za chorobę autoimmunologiczną, część uważa, że jest to choroba neurodegeneracyjna; rozważa się również rolę zakażeń wirusowych w inicjacji choroby [17, 18]. Zgoda występuje w ocenie dużego wpływu uwarunkowań genetycznych, jak i warunków środowiskowych tak w zainicjowaniu jak i rozwoju choroby [19].
W Polsce na stwardnienie rozsiane choruje około 40 tys. osób. Zachorowania najczęściej występują pomiędzy 20 a 40 rokiem życia, lecz są przypadki, że jest ona diagnozowana w dzieciństwie. SM jest najczęstszą przyczyną niesprawności ruchowej wśród młodych ludzi.
Rodzinne występowanie choroby zostało zdiagnozowane u około 10 ¸ 15 procent pacjentów, co sugeruje podłoże genetyczne stwardnienia. Zauważono częstszy rozwój SM u kobiet. Może mieć to podłoże genetyczne jak i hormonalne ze względu na obecne estrogeny. Wydzielana m.in. przez limfocyty prolaktyna wpływa na układ odpornościowy kobiet jak i promuje w czasie dojrzewania limfocytów B komórki autoreaktywne [17, 18].
Objawy stwardnienia rozsianego
Do objawów choroby należą zaburzenia ruchowe, czuciowe, zaburzenia równowagi, zaburzenia widzenia, zaburzenia zwieraczy, zespoły bólowe oraz zaburzenia poznawcze i zaburzenia nastroju, przewlekłe zmęczenie.
Stwardnienie rozsiane - różne postacie
Ze względu na sposób rozwijania się choroby, można wyróżnić cztery postacie kliniczne:
- postać nawracająco-ustępująca (ang. remmiting-relapsing, RR)
- postać pierwotnie postępująca (ang. primary-progressive, PP)
- postać wtórnie postępująca (ang. secondary-progressive, SP)
- postać pierwotnie postępująca z rzutami (ang. progressive-relapsing, PR) [17, 18]
Stwardnienie rozsiane
Zapraszam do zapoznania się z pozostałymi składowymi artykułu dotyczącego stwardnienia rozsianego:
- Stwardnienie rozsiane
- Ośrodkowy układ nerwowy
- Rozwój stanu zapalnego w ośrodkowym układzie nerwowym
- Komórki układu odpornościowego w stwardnieniu rozsianym
Literatura
[17] Wender M. Heterogennooeć obrazu demielinizacji w stwardnieniu rozsianym a zróżnicowanie kliniczne choroby. Neurologia i Neurochirurgia Polska. 2004; 38,2: 123–125.
[18] Palasik W. Stwardnienie rozsiane – nowe tendencje terapeutyczne. Przewodnik Lekarza. 2007;9:41-45.
[19] Mitsdoerffer M, Schreiner B, Kieseier BC, Neuhaus O, Dichgans J, Hartung HP, Weller M, Wiendl H. Monocyte-derived HLA-G acts as a strong inhibitor of autologous CD4 T cell activation and is upregulated by interferon-beta in vitro and in vivo: rationale for the therapy of multiple sclerosis. J Neuroimmunol. 2005 Feb;159(1-2):155-64.