Przeważająca większość zainteresowanych uznaje lokaty bankowe za najbezpieczniejszą formę inwestowania, mimo iż zostały one przygotowane z myślą o oszczędzaniu kapitału. W jaki sposób zatem wybrać produkt, który jednocześni ułatwi gromadzenie oszczędności, a jednocześnie pozwoli na ich pomnożenie?
Oprocentowanie lokaty oraz sposób naliczania odsetek
Najważniejszym czynnikiem dla rentowności jest oprocentowanie lokat, którego wysokość przeliczana jest na wartość naliczanych odsetek. Poza jego wysokością bardzo istotnym elementem jest sposób naliczania odsetek, który przy jednakowym oprocentowaniu może w znacznym stopniu zmienić ich wysokość.
Rozpatrując wartość oprocentowania kapitału, większą wartość przedstawiają lokaty bankowe o wyższej stopie procentowej, dzięki czemu w momencie zapadalności lokaty klient uzyska większy zysk. Dla realnej wartości tego zysku istotna jest jednak odpowiednia wysokość oferowanego oprocentowania, które zapewni przeciwdziałanie panującej na rynku inflacji.
Inflacja skutkuje zmniejszaniem wartości pieniądza, co ma związek ze zwiększającymi się cenami usług i dóbr konsumenckich, oraz zmniejszająca się w czasie możliwość zakupienia towarów za tą samą kwotę. Zatem oprocentowanie lokaty powinno przyjmować wartości na tyle duże, aby po opłaceniu należnego państwu 19-sto % podatku od dochodów kapitałowych, uzyskana kwota odsetek zrównoważyła wzrost cen.
Oprocentowanie efektywne lokat bankowych
Lokaty terminowe można rozróżnić na podstawie częstotliwości kapitalizacji odsetek. Jest to czynnik o tyle istotny, iż zwiększa on kwotę kapitału podstawowego, na podstawie którego naliczane są kolejne odsetki. Wraz ze zwiększeniem częstotliwości kapitalizacji odsetek zwiększeniu ulega oprocentowanie lokat z wartości nominalnej do efektywnej. Najlepsze lokaty w tym zakresie oferują dzienną kapitalizację odsetek, co do roku 2012 było również wykorzystywane do ominięcia podatku Belki.
Stałe i zmienne stopy procentowe
Znaczny wpływ zarówno na wysokość odsetek jak i na ich postrzeganie ma zależność oprocentowania od dodatkowych czynników. Pod tym względem rozróżnić można lokaty o oprocentowaniu stałym oraz lokaty o oprocentowaniu zmiennym. Te ostatnie uzależnione mogą zostać od kilku głównych czynników, które zazwyczaj ujmowane są w umowie z bankiem. Wymienić tu można inflację, zależne od niej w dużej mierze 'centralne' stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego, wskaźniki WIBOR oraz zapotrzebowanie na środki mające finansować kredyty gotówkowe czy hipoteczne.
Zaletą stałości oprocentowania jest możliwość natychmiastowego ustalenia kwoty odsetek, jakie zostaną naliczone do momenty wygaśnięcia umowy z bankiem. Zmienne oprocentowanie lokat nie daje już klientowi tego komfortu, jednak przy wzrastających stopach procentowych umożliwia uzyskanie większej rentowności inwestycji. Wzrastające wartości są jednak niekorzystne dla wyboru oprocentowania stałego, gdyż jest ono równoznaczne z poniesieniem strat na tle możliwych do uzyskania dochodów.
Z powyższych informacji wynika, że wybór pomiędzy oprocentowaniem stałym i zmiennym zależny jest od warunków rynkowych. Obserwacja inflacji oraz przewidywanie możliwych działań Rady Polityki Pieniężnej dyktującej kolejne wartości 'centralnych' stóp procentowych są kluczowe dla dokonania najlepszego wyboru.
Lokaty progresywne
Lokaty te stanowią odrębną grupę lokat, które wyróżnia dodatkowy czynnik mający wpływ na wysokość oprocentowania. Niezależnie od podstawowego podziału na lokaty bankowe o stałych i zmiennych stopach procentowych, mogą zostać uzależnione od okresu utrzymywania depozytu w banku, bądź od wysokości tego depozytu.
Zdecydowana większość lokat progresywnych uzależnia oprocentowanie kapitału od okresu, na jaki kapitał ten przekazywany jest do dyspozycji banku. Umowny okres do momentu wygaśnięcia lokaty zostaje podzielony na mniejsze, zazwyczaj miesięczne, okresy o rosnącej wartości oprocentowania. Zazwyczaj po zakończeniu kolejnego okresu klient może wycofać swoje środki finansowe wraz z naliczonymi odsetkami, co zwiększa płynność inwestycji. Osobną kwestię stanowi zysk z takiej lokaty, który w pierwszych miesiącach jest bardzo niski, osiągając zadowalającą rentowność dopiero w ostatnim okresie rozliczeniowym.
Termin zapadalności lokaty bankowej
Zależność zysku z lokaty od terminu jej zapadalności, czyli momentu wygaśnięcia umowy pomiędzy klientem a bankiem, łatwo sobie wyobrazić na podstawie informacji o wysokości oprocentowania w skali roku. Zatem jedna lokata 3-miesięczna nie przyniesie zysku odpowiadającego depozytowi rocznemu o tej samej wartości oprocentowania. Inną sprawą jest możliwość odnowienia lokaty. Jak już wcześniej wspomniano, wiele lokat bankowych charakteryzuje kapitalizacja odsetek w momencie zapadalności lokaty, zatem jej odnawianie ma wpływ na zwiększający się kapitał
Lokaty krótkoterminowe tracą jednak swoją przewagę w przypadku obniżania stóp procentowych. Niższe oprocentowanie lokat krótkoterminowych może nie zrównoważyć zwiększonego kapitału lokaty i wiązać się ze stratą możliwych do uzyskania zysków na lokacie długoterminowej, której nie objęły spadki stóp procentowych.
Wynika z tego, iż najlepszy termin zapadalności lokaty jest również uzależniony od warunków rynkowych. W przypadku spodziewanych obniżek stóp procentowych warto wybrać lokatę długoterminową, zaś w przypadku spodziewanego ogłoszenia przez Radę Polityki Pieniężnej podwyżek stóp procentowych lepszym rozwiązaniem jest wybór lokat krótkoterminowych.
Wcześniejsze wycofanie kapitału
Rozważając wybór preferencyjnej oferty bankowej warto zainteresować się zagadnieniem płynności środków finansowych. W przypadku posiadania oszczędności zgromadzonych na produktach finansowych łatwo dostępnych, nie jest to tak ważne zagadnienie. Jednak w przypadku zdeponowania wszystkich lub większości na lokacie terminowej, może się okazać konieczne jej wcześniejsze zerwanie. W części przypadków działanie to wiąże się z koniecznością rezygnacji z odsetek, co może być znacznie dotkliwe gdy zbliża się moment wygaśnięcia lokaty. Banki przygotowały jednak ofertę lokat bankowych (np. lokaty progresywne) o większej płynności środków finansowych, umożliwiające wypłacenie części, a nawet całości naliczonych odsetek.
Trzeba tu nadmienić, że zazwyczaj im bardziej korzystne warunki oferuje lokata pod względem rentowności, tym mniejsza jest płynność środków ulokowanych na danej lokacie. Zdarzają się również przypadki uszczuplenia kwoty kapitału podstawowego w momencie zerwania umowy o prowadzenie lokaty, z czym spotkać się można w przypadku lokat inwestycyjnych.
Ryzyko lokat inwestycyjnych
Lokaty inwestycyjne są grupą lokat najbardziej ryzykownych dla klienta. Część kapitału podstawowego jest tu inwestowana na giełdzie papierów wartościowych, na rynku walutowym lub surowcowym. Od powodzenia tej inwestycji zależy wysokość zysku z lokaty, który może być nieporównywalnie większy niż zyski przynoszone przez tradycyjne formy lokat. Z drugiej strony klient musi się liczyć z inwestycjami nietrafionymi, które ni przyniosą mu żadnego zysku. W takim przypadku, w momencie zapadalności lokaty klient banku otrzyma jedynie kwotę gwarantowaną, która może nie być wiele większa od kapitału początkowego, natomiast w przypadku wcześniejszego wycofania środków z lokaty, klient może utracić nawet część kapitału początkowego.
Tagi: inflacja, lokaty bankowe, lokaty inwestycyjne, lokaty o oprocentowaniu stałym, lokaty o oprocentowaniu zmiennym, lokaty progresywne, lokaty terminowe, Najlepsze lokaty, oprocentowanie lokat, oprocentowanie lokaty, oszczędności